Sâu răng trẻ em: Nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa

Sâu răng ở trẻ thường là kết quả của hiện tượng axit gây tổn thương và mòn men răng do vi khuẩn chuyển hóa men carbohydrate từ thức ăn còn sót lại trong miệng. Nhiều yếu tố có thể làm cho trẻ trở thành đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều nhất của sâu răng, bao gồm tình trạng sức khỏe, phương pháp chăm sóc răng miệng, và chế độ ăn uống không khoa học.

Trong đó, thói quen ăn các thực phẩm chứa nhiều đường thường được xem là một trong những nguyên nhân chính khiến cho sâu răng phát triển mạnh mẽ. Vi khuẩn nhanh chóng chuyển hóa đường thành axit, gây tổn thương và mòn men răng.

Không chỉ có trong các loại bánh kẹo, sô cô la, kem, mà đường còn xuất hiện trong các đồ uống có ga, sữa, nước trái cây, v.v. Vì vậy, việc chỉ định một lượng đường hợp lý và giữ gìn vệ sinh răng sau khi ăn là rất quan trọng. Cha mẹ nên hạn chế cho trẻ ăn đường trong một khoảng thời gian cụ thể trong ngày và đảm bảo rằng răng được vệ sinh sạch sẽ sau khi ăn.

Đặc biệt, tại Việt Nam, việc cho trẻ bú bình vào ban đêm một cách thường xuyên để tránh trẻ quấy khóc thường không được nhận thức rõ về ảnh hưởng tiêu cực của nó đối với sức khỏe răng của trẻ. Thói quen này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn và sâu răng, điều cần được cha mẹ lưu ý và điều chỉnh.

Trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển, đối mặt với những ảnh hưởng nghiêm trọng từ tình trạng sâu răng. Đối với trẻ 2 tuổi – 3 tuổi, sâu răng có thể dẫn đến các vấn đề như sưng đau, ê nhức, khiến cho trẻ không muốn ăn, quấy khóc và thậm chí gây suy dinh dưỡng.

Hậu quả của tình trạng sâu răng có thể leo thang với các vấn đề nặng hơn như sâu răng lan vào tủy, sâu răng gây viêm lợi, viêm các cuốn răng, hoặc thậm chí là nhiễm trùng. Những biến chứng này có thể khiến trẻ phải đối mặt với tình trạng sốt, xuất huyết, và đôi khi là nhiễm trùng.

Trường hợp sâu răng kéo dài mà không được chăm sóc và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tình trạng phải nhổ bỏ răng. Đối với trẻ chưa đến giai đoạn thay răng sữa, việc phải nhổ răng sớm sẽ có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của răng vĩnh viễn, có thể dẫn đến việc răng vĩnh viễn mọc chậm và lệch lạc.

Với trẻ đã mọc răng vĩnh viễn, sâu răng nghiêm trọng có thể buộc phải nhổ răng và thực hiện việc trồng răng để đảm bảo chức năng ăn nhai. Tuy nhiên, quá trình này có thể khiến cho trẻ cảm thấy khó chịu và chán ăn, tạo ra những trải nghiệm tiêu cực trong quá trình phát triển.

Để ngăn chặn tình trạng sâu răng ở trẻ, cha mẹ cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa bao gồm hướng dẫn trẻ về vệ sinh răng miệng và thiết lập chế độ ăn uống khoa học cho chúng.

Khi phát hiện các dấu hiệu của sâu răng như răng đau hoặc có chấm đen, quan trọng là không bỏ qua vấn đề để tránh tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Có hai trường hợp cụ thể:

1. Sâu răng còn mới: Trong trường hợp này, việc điều trị thường khá dễ dàng. Cha mẹ có thể đưa trẻ đến nha khoa để thực hiện trám răng hoặc sử dụng fluoride để ngăn chặn sự phát triển của sâu răng. Quá trình trám răng thường sử dụng vật liệu chuyên dụng như xi-măng Silicat hoặc Amalgam, được áp dụng lên vùng răng sâu để ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn và duy trì sức khỏe của răng một cách hiệu quả mà không gây hại cho răng thật.
2. Sâu răng nặng, nghiêm trọng: Trong trường hợp sâu răng đã phát triển nặng và nghiêm trọng, việc sử dụng phương pháp trám răng có thể không khả thi. Các bác sĩ sẽ đề xuất các phương án khác như bọc răng sứ và lấy tủy để bảo tồn răng sữa cho trẻ cho đến khi răng vĩnh viễn thay thế. Gắn mao răng và lấy tủy giúp làm sạch và bảo vệ răng khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn, đồng thời đảm bảo rằng trẻ có thể giữ được răng sữa đến khi răng vĩnh viễn phát triển.

Quan trọng nhất, việc duy trì quan sát định kỳ về tình trạng răng miệng của trẻ giúp tránh được tình trạng sâu răng nặng và cần phải nhổ bỏ.